PKP Cargo vs Jacek Sasin. Jest zawiadomienie do prokuratury [aktualizacja]

Zarząd PKP Cargo w restrukturyzacji poinformował, że złożył w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez pana Jacka Sasina pełniącego funkcję Ministra Aktywów Państwowych w latach 2019-2023. PKP Cargo poinformowało o tym w komunikacie bieżącym z 4 września. Wcześniej o powierzeniu śledztwa CBA sprawie nieprawidłowości dotyczących realizacji "decyzji węglowej" informowała Prokuratura Okręgowa w Warszawie.

Prokuratura Okręgowa w Warszawie powierzyła Delegaturze CBA w Warszawie prowadzenie śledztwa w sprawie nieprawidłowości w PKP Cargo S.A., w związku z wykonywaniem decyzji Prezesa Rady Ministrów z 2022 r. w sprawie transportu węgla, co spowodowało szkodę 376,3 mln zł

— Prokuratura Okręgowa w Warszawie (@Prok_Okreg_Wawa) August 27, 2024

Zarząd spółki znajdującej się w tarapatach poinformował, że podejrzenie przestępstwa dotyczy niedopełnienie obowiązków przez ministra aktywów państwowych, którym był Jacek Sasin. Miałoby ono polegać na zaniechaniu zawarcia przez kierowany przez Jacka Sasina MAP "poprzez zaniechanie zawarcia z PKP Cargo niezbędnej umowy związanej z realizacją polecenia wskazanego w decyzji Prezesa Rady Ministrów (...) dotyczącej transportu węgla zakupionego przez spółki: PGE Paliwa Sp. z o.o. oraz Węglokoks S.A. w celu realizacji ww. Decyzji przez - co działał na szkodę interesu publicznego i prywatnego".

Sasin w ostatnich dniach bardzo krytycznie w ostatnich dniach wypowiadał się o działaniach restrukturyzacyjnych i zwolnieniach w PKP Cargo, twierdząc, że "PKP Cargo jest poligonem nowej władzy", a także, że "w czasach rządów PiS notowano zyski, straty pojawiły się teraz". Stoi to w sprzeczności z faktami. Jak pisaliśmy w tekście "PKP Cargo na równi pochyłej", w 2023 roku masa ładunków przewożonych przez „narodowego czempiona” spadła o 17,8% względem roku poprzedniego, w ostatnim kwartale 2023 r. przychody osiągnęły poziom o 16% niższy niż w tym samym okresie roku 2022 (1 323,7 mln zł), kiedy także nie zachwycały. W roku 2012 na PKP Cargo przypadało ponad 50% masy przewożonych ładunków, na koniec roku 2023 udziały PKP Cargo spadły do 31,4%.

Oświadczenie PKP Cargo

Po godzinie 16 PKP Cargo w restrukturyzacji przesłało informację, w którym opisuje podjęte działania. Poniżej publikujemy ją w całości.

"Zarząd Spółki PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 231 § 1 kk (poprzez niedopełnienie obowiązku służbowego działanie na szkodę interesu prywatnego). Dotyczy ono braku zawarcia umowy między MAP i PKP CARGO S.A., określającej wykonanie tzw. Decyzji węglowej. Zawiadomienie zostało złożone 4 września 2024 roku w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie.

Spółka wskazuje w zawiadomieniu, że pan Jacek Sasin, Minister Aktywów Państwowych w latach 2019-2023 był zobowiązany na podstawie dwóch decyzji węglowych premiera Mateusza Morawieckiego do podpisania umowy związanej z ich realizacją.

W konsekwencji nie został zapewniony organom państwa wpływ na wykonanie przez PKP CARGO zadań objętych Decyzją. Chodzi o możliwość sprawowania kontroli czy podejmowane przez PKP CARGO działania zapewniają osiągnięcie celów wynikających z Decyzji oraz wykonywanie nadzoru nad podejmowanymi działaniami przez Spółkę z uwzględnieniem zasad gospodarności i rzetelności wydatkowania środków. MAP nie zapewniło sobie także możliwości organizacji, koordynacji i planowania działań w związku z zadaniami określonymi Decyzją. Chodzi o wskazanie miejsc załadunku i rozładunku towarów, ustalenie szczególnych zasad w zakresie nadania priorytetu, pierwszeństwa w przewozie towarów wskazanych w Decyzji. W konsekwencji kwalifikuje się to jako działanie na szkodę interesu publicznego.

Dodatkowo nie została zapewniona możliwość ustalenia ceny i poniesienia kosztów transportu ze środków wskazanych w Decyzji. Nie ustalono warunków transportu z uwzględnieniem zasad nadawania priorytetu przewozom towarów objętych Decyzją, a także rzeczywistych kosztów wynikających ze szczególnych warunków przewozu towarów, o których była mowa w Decyzji. Doprowadziło to do powstania po stronie PKP CARGO szkody majątkowej wielkich rozmiarów.

- W roku 2022 Zarząd PKP CARGO S.A. ze szkodą dla Spółki wykonał tzw. Decyzję węglową premiera Mateusza Morawieckiego. Węglarki naszej firmy skierowano do nadbałtyckich portów, gdzie czekały aż przypłynie węgiel. Odbyło się to kosztem porzucenia innych, komercyjnych i rentownych zleceń. Finansowe i biznesowe skutki tej decyzji, utratę części klientów i ich zaufania do Spółki, odczuwamy do dziś. Obecna sytuacja finansowa i kondycja PKP CARGO jest pochodną złego zarządzania i błędnych decyzji. Jednym z najpoważniejszych błędów, była właśnie Decyzja węglowa i sposób jej wykonania przez poprzedni Zarząd i urzędników państwowych – powiedział dr Marcin Wojewódka p.o. Prezesa Zarządu PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji.

- Istotnym aspektem i konsekwencją niedopełnienia przez Ministra Aktywów Państwowych ciążącego na nim obowiązku zawarcia z PKP CARGO stosownej umowy, jest także narażenie na szkodę interesu publicznego. Chodzi o zachwianie kondycją finansową Spółki, która jest nierzadko nazywana polskim „narodowym przewoźnikiem” i jest traktowana jako strategiczny – z gospodarczego punktu widzenia – podmiot w krajowym ekosystemie gospodarczym – dodał dr Marcin Wojewódka p.o. Prezesa Zarządu PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji.

Skutki decyzji węglowej

Tak zwane „decyzje węglowe” to decyzja Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego z dnia 25 lipca 2022 roku i decyzja zmieniająca z dnia 6 października 2022 roku. Dotyczyły one transportu węgla z nadbałtyckich portów do firm energetycznych. Surowiec był sprowadzany do Polski w trybie awaryjnym, po wprowadzeniu embarga na rosyjski węgiel.

Już w sierpniu 2022 roku, po pierwszej z tzw. decyzji węglowych Premiera Morawieckiego, PKP CARGO informowało Ministra Aktywów Państwowych, że jej realizacja wiąże się nie tylko z koniecznością poniesienia kosztów transportu, ale także m.in. rezygnacją z zakontraktowanych zleceń. Wskutek błędnych decyzji wyrządzono szkodę majątkową wielkiej wartości w postaci utraty przychodów z wykonywanych umów z innymi podmiotami i utraty spodziewanych korzyści.

1 sierpnia 2024 roku Prokuratura Okręgowa w Warszawie wszczęła śledztwo w sprawie tzw. Decyzji węglowej. Dotyczy ono niedopełnienia ciążących obowiązków i nadużycia udzielonych uprawnień przez osoby zarządzające PKP CARGO w okresie od 25 lipca 2022 do 31 lipca 2023 roku. Pod koniec sierpnia 2024 roku sprawę powierzono Delegaturze CBA w Warszawie."